Fel rhan o’n hymgyrch Y Dyfodol yn ein Dwylo, siaradom gyda Julia a Sarah, a gychwynnodd y Sustainable Studio, am newid mewn agweddau a sut i gychwyn ar ffasiwn gynaliadwy.
Beth yw’r Sustainable Studio?
Mae’r Sustainable Studio wedi bod yn rhedeg ers 2016. Mae’n gasgliad o wneuthurwyr, artistiaid a cherddorion sydd yn rhannu gofod i wella economi greadigol y ddinas.
Mae Sarah Valentin a Julia Harris, gychwynnodd y Sustainable Studio, wedi gosod cynaladwyedd wrth galon popeth y gwnânt, er esiampl, wrth greu dilledyn o fewn eu brand ffasiwn araf, Dillad DA-TI. Mae popeth y gwelir yn y stiwdio yn ail-law, wedi cael ei adfer, uwchgylchu, gymryd o sgip neu’n rhodd.
Rhannai Julia, “mae’n hawdd i ni gerdded i mewn i siop a dweud, ‘dwi angen crys-t gwyn’ a ‘dwi angen hwdi llwyd’ a chodi un i fyny heb feddwl sut mae hwnnw wedi cael ei greu, pwy sydd wedi ei greu, a chost cynhyrchu’r eitem”.
“Gyda’n gweithdai a chael pobl i mewn i’r stiwdio rydym yn ceisio dangos y broses yma i bobl. Rydym yn trafod o ble mae’r eitem yna wedi dod ac yn creu toile (brasfodel prawf o’r dilledyn). Rydym yn annog ymwelwyr i roi tro ar wnïo a thrio rhai o’r darnau wedi’u creu. Wrth weld y broses, maent yn sylwi faint o amser a chrefft sydd ynghlwm”.
![](https://thesprout.co.uk/wp-content/uploads/2023/02/1-1024x576.jpg)
Sut mae agwedd tuag at gynaladwyedd wedi newid?
“Pan gychwynnwyd ar y siwrne yma dros 15 mlynedd yn ôl, roedd pobl yn meddwl amdanom fel pobl od am ein bod yn uwchgylchu ein cwpwrdd dillad, ac yn cynnal digwyddiadau cyfnewid dillad a sioeau ffasiwn cymunedol”, eglurai Julia. “Bellach mae sawl brand moesol yn lansio pob dydd ar gyfryngau cymdeithasol. Mae cynaliadwyedd yn air sydd bron yn mynd i mewn trwy un clust ac allan drwy’r llall, mae’n dod yn air goddefol”.
Aiff ymlaen, “mae llawer o wybodaeth am yr hyn sydd yn cael ei wneud yn fyd-eang a synnwyr o sut mae pobl yn ceisio cael effaith a gwella’r diwydiant ffasiwn, felly mae yna lawer o newyddion da. Ond hefyd, mae yna lawer o gwestiynau sydd angen ateb o hyd”.
Ychwanegai Sarah fod, “ffasiwn gynaliadwy yn ymwneud â meddwl y bydd cyfnod o newid. Mae’n dechrau digwydd, ond mae siwrne hir o hyd. Mae yna ychydig o ymgyrchoedd yn ystod y flwyddyn, fel Medi ail law gyda Oxfam sydd yn annog i ti wisgo dillad ail law am y mis. Dylen ni fod yn gwneud hynny bob mis, ond o leiaf maen nhw’n ceisio cael y syniad i feddyliau pobl nad oes rhaid prynu’n newydd bob tro – mae posib mynd i siop ‘vintage’ ac ar Vinted”.
Mae uwchgylchu yn ffordd wych i greu dillad sydd yn parhau’n hirach a helpu i fod yn gynaliadwy. Ond nid yw pethau mor hawdd â hynny. Rhannai Sarah, “weithiau mae pobl yn meddwl bod uwchgylchu yn hawdd iawn am dy fod di’n gwneud rhywbeth o rywbeth arall, ond mae fel pos. Mae gen ti batrwm, ond efallai bod angen 3 siwmper neu grys-t i greu’r un fraich yna, felly mae’n dod yn fwy o her. Dyna pan ein bod ni’n hoff ohono, am nad wyt ti’n gwybod sut beth fydd yr eitem orffenedig”.
![](https://thesprout.co.uk/wp-content/uploads/2023/02/4-1024x576.jpg)
Sut mae bod yn fwy cynaliadwy gyda ffasiwn gartref?
Mae “dechrau addysgu cyn gynted â phosib” yn hanfodol i gael meddylfryd cynaliadwy meddai Sarah. Mae “annog eich plant i roi dillad hen i frawd neu chwaer, neu gyfnewid dillad gyda chwpl o bobl sydd yn faint tebyg i ti” yn ffyrdd gwych i gychwyn.
Ychwanegai Julia bod ei phlant hi wedi “tyfu i fyny yn gwisgo dillad ail-law. Roeddwn i wrth fy modd pan roeddent yn gofyn ‘pwy roddodd hwn i ni?’ gan y gallwn i egluro’r stori o ble y daw. Roedd cyffro o gwmpas tyrru trwy’r bag a gweld beth oedd i mewn ynddo. Nid oeddent yn cymryd popeth, ond roedd fel darganfod trysor”.
“Mae yna reilen cyfnewid dillad yma yn y stiwdio. Bydd rhywun yn dweud eu bod wedi rhoi rhywbeth arno ac mae pawb yno fel gwenyn i fêl. Mae’n hwyl am ei fod am ddim ac rwyt ti’n cyfnewid. Felly mae pawb yn gallu gwneud pethau bach fel cyfnewid dillad, Vinted a Depop”, ychwanegai Julia.
Mae gofyn ychydig o gwestiynau i dy hun yn gallu helpu ti i sylweddoli os wyt ti’n prynu’n fyrbwyll, neu os wyt ti angen rhywbeth. Awgrymai Julia, “os wyt ti am brynu’n newydd, gofynna a wyt ti wir ei angen ac os byddi di’n ei wisgo fwy nac un tymor. Er esiampl, dwi newydd brynu esgidiau cerdded newydd, ond roedd y lleill tua 15 oed ac wedi torri. Meddyliais ble y byddwn i’n eu prynu a pa gwmnïoedd oedd yn talu cyflog teg ac yn agored am ble mae’n dod. I mi, mae meddwl am hynny’n naturiol, ond i rai nid yw’n ystyriaeth o gwbl”.
![](https://thesprout.co.uk/wp-content/uploads/2023/02/3-1024x576.jpg)
Gwybodaeth berthnasol
Mae’r ymgyrch Y Dyfodol yn Ein Dwylo yn cael ei gynnal mewn cydweithrediad â Bloedd Amgueddfa Cymru. Mae’r rhaglen gydweithredol yma yn gweithio gyda rhai 16-25 oed i arbrofi, creu ac arloesi.
Os oes gen ti ddiddordeb mewn dysgu mwy am y prosesau tu ôl i lenni ffasiwn, mae Sarah yn awgrymu gwylio The True Cost.
![](https://thesprout.co.uk/cy/wp-content/uploads/sites/2/2023/02/Welsh-FINAL-1-1024x256.jpg)